ADİL DEVLET ADAMLIĞI VE FAZİLETLİ DANIŞMANLAR

GÜZLE KÖŞKÜNDEN ESİNTİLER

GÜZLE KÖŞKÜNDEN ESİNTİLER.”

Tarih bir ilim, tecrübe, ders, ibret ve hayat hazinesi kaynağıdır. Şöhret aynasıdır. Toplum hafızasıdır. Hayatın ta kendisi ve öz bir parçasıdır. Zalimleri, hilecileri, komitecileri, düzenbazları, hırsızları, zalimleri, diktatörleri geçte olsa ele verir, teşhir eder.

Kahramanları da yazar, yüceltir, hafızalara kazır ve unutturmaz.

Tarihin sayfaları arasında Nuşirevan adlı İran’lı bir padişah vardı. Hz. Ömer gibi bir adalet timsaline yardım eden ve tarihe geçen adaletiyle meşhur ve örnek bir şöhret! İmandan nasibini almamasına rağmen adaletiyle tarihe geçmyi hak eden bir devlet adam! Bu padişahın kendisine yakışır da bir danışmanı varmış. Adı Büzürcmihr.

Nuşirevan bir gün danışmanı Büzürcmihr'i yanına çağırıp ona bir arzusunu dile getirir .

“Senden kısa, ama mânâ dolu, öz, ama maksadı tam ifade eden birkaç ders ve ibret verici söz derlemeni istiyorum. Bu sözler, öyle sözler olsun ki, iki cihanda benim de bütün insanların da işine faydalı olsun.”

“Söyleyeceğin sözlerle amel edenler düşmanlarına galip gelsinler, öyle ki bu sözler bizden sonra bütün dünyaya armağan olsun.”

“Bunun üzerine Buzurcmihr hükümdardan bir yıl süre ister. Ardından çok sevdiği kendi üstadının yanına gider, bir yıl boyunca hocasına değişik sorular sorup aldığı cevapları toplar yazıya geçirerek bir derleme yapar. Daha sonra bu derlemeye Zafernâme ismiyle kitap haline getirir ve Padişah Nuşirevan’a sunar. Nuşirevan kitaptan birkaç sayfa okuyunca son derece etkilenir, bu sözlerin altın harflerle yazdırılmasını ister.
işte Soru cevap tarzındaki o meşhur “Zafernâme” den ibretli hakikat ve tespitlerin bazıları:
S- Her zaman için en uygun şey nedir?
C- Gençlikte ibadetle beraber ilim öğrenmek, yaşlılıkta ibadetle meşgul olarak gelecek nesillere iyi örnek teşkil etmek.
S- İnsanların söylemekle kendi değerini düşürdüğü şey nedir?
C- Kendi meziyetlerini söylemek.
S- Yiğitliğin alameti nedir?
C- İntikam almaya gücü yeterken bağışlamak.
S- İnsanın hangi kusuru zararlıdır?
C- Kendisinin farkında olmadığı ayıbıdır.
S- Bir yerde ekilip de iki yerde hasat edilen tohum hangisidir?
C- Ârif kişilere iyilikte bulunmak; zira bu dünyada onlardan karşılık görülür, öteki dünyada da Allah’tan mükâfat alınır.
S- İnsanlığı mahveden şeyler nelerdir?
C- Dört şeydir: Büyükler için cimrilik, âlimler için büyüklenme, kadınlar için hayâsızlık, erkeler için yalan.
S- Mal niçin olmalıdır?
C- İnsanların haklarını ödemek, ana-baba geçimini sağlamak, âhiret azığını kazanmak, düşmanı dost ve fakiri zengin edip herkese yardım etmek için.
S- Doktora ihtiyaç olmaması için ne yapmak gerekir?
C- Az yemek, az uyumak, az konuşmak ve herkesle düşüp kalkmamak.
S- Aşağılık kompleksi neden doğar?
C- İnsanların sahip olduklarına göz dikmekten.
S- İnsanları başkalarına sevdiren şeyler nelerdir?
C- İki şey: Beşerî münasebetlerde zulmetmemek, diliyle kimseyi incitmemek.
S- Dünyada en iyi olan nedir?
C- Âhirette hayrını görmek için minnetsiz tevazu göstermek, bu dünyada karşılığını beklemeden cömertlikte bulunmak.
S- İyilik kaç şeyle mükemmel hale gelir?
C- Karşılıksız tevazu, başa kakılmayan cömertlik, ücret istenmeyen hizmetle.
S- Kişinin iyiliğinin alâmeti nedir?
C- Bir kimsenin hatasını örtüp aklına getirmeyerek onu ifşa etmemek, iş işten geçince bir daha onu anmamaktır.
S- Hiç kimsenin onsuz yapamayacağı şeyler nelerdir?
C- Üç şey: Akıllı kişi âlimlere danışmadan, güçlü de olsa savaşan kişi taktik ve hileden, zâhid kimse takva sahibi de olsa ibadetten uzak kalamaz.
S- Yenmediği halde vücuda fayda veren şey nedir?
C- Yumuşak ve beyaz elbise, güzel koku, su ve yeşilliği seyretmek, bolluk ve sıhhat içindeyken dostlarla görüşmek, bağ ve bahçeyi gezmek, ister sağ ister ölü olsun maneviyat büyüklerini ziyaret etmek, kaynar olmayan suyla yıkanmak, içkiden uzak durmak, yatarken sıcak bir şey içip sonra soğuk bir şey içmemek.

Kitap ve hüküm kaynaklı, prensipli, saadetli günler yaşamak dilek ve temennisiyle.